شهرستان مريوان در غرب استان و شهر مريوان در فاصلهی 125 كيلومتري شمال غربي سنندج واقعشده است متوسط بارندگي سالانه مريوان بيش از 800 ميليمتر در سال ميباشد و بدين سبب پربارانترین شهر استان محسوب ميگردد. شهر امروزي مريوان حدود يك قرن سابقه تاريخي دارد و يكي از شاهزادگان شاهپور مشهور است شهر مريوان تا سال 1344 رسماً دژ شاهپور ناميده ميشد.
شهرستان مريوان مهمترین شهرستان استان ازنظر گردشگري بوده و درياچه زريوار كه در 2 كيلومتري غرب اين شهر قرار گرفته است به عنوان مهمترين جاذبه گردشگري استان محسوب ميگردد. موقعيت جغرافيائي شهر مريوان در مجاورت مرز عراق و وجود اجناس و كالاهاي خارجي ارزان قيمت، فاصله نزديك با مركز استان، آبوهوای مطبوع و محيطي طبيعي جنگلي و كوهستاني به همراه زیبایی و شكوه منحصربهفرد درياچه زريوار، مريوان را به مهمترین شهر توريستي استان تبديل نموده است بهطوریکه در تمام ايام سال به علت وجود مركز خريد ارزان قيمت كالا، اين شهر مملو از مهمان و مسافر ميباشد.
1- مراكز خريد شهري
يكي از دلايل اصلي انتخاب شهر مريوان براي مسافرت انگيزه خريد كالا و اجناس خارجي به قيمت ارزان است و خیابانهای اصلي شهر و بازاري سرپوشيده موسوم به بازار اوراميها از مراكز خريد گردشگران ميباشند.
2- درياچه زريوار
اين درياچه مهمترین تالاب و كمنظيرترين جاذبه آبي در غرب كشور محسوب ميگردد كه در فاصله اندكي از شهر مريوان و در ارتفاع 1285 متري سطح دريا قرارگرفته است. دور تا دور درياچه را كوههاي پوشيده از جنگل فرا گرفته و به زیبایی آن افزوده است. طول درياچه 5/4 كيلومتر و عرض آن حدود 2 كيلومتر ميباشد و مساحتي حدود 850 تا 900 هكتار را در برگرفته است عمق متوسط درياچه 3 متر (2 الي 5 متر) بوده كه ازنظر عمق، وسعت و حجم آب شرايط بسيار مناسبي براي قايقراني و اسكي روي آب فراهم نموده است.
آب درياچه شيرين و از جوشش چشمههایی است كه در كف درياچه واقعشدهاند بهطوریکه نهتنها هيچ رودخانهاي به آن وارد نميشود بلكه خود درياچه سرچشمه رودخانه مريوان است. درياچه زريوار به علت داشتن آب شيرين شرايط لازم را براي رشد و زندگي انواع ماهيان پديد آورده و مهمترین اين ماهيها، سفید ماهی و عروس ماهي ميباشند كه در حاشيه درياچه به طرز جالبي طبخ و در اختيار مسافران قرار ميگيرد سطح آب درياچه در فصل زمستان به علت پايين آمدن درجه برودت هوا، يخ ميبندد و منظرهی بسيار زیبایی را بهویژه هنگام تردد روستائيان اطراف بروي درياچه به وجود ميآورد. هماكنون در داخل مجموعه تفريحي زريوار 4 واحد هتل، مهمانسراي جهانگردي، مجموعه ويلاهاي گردشگري و اقامتي بهعنوان تسهيلات اقامتي وجود دارد.
3- تفرجگاههاي جنگلي اطراف
به علت وجود محيط كوهستاني و جنگلي در اطراف مريوان تفرجگاههاي بسياري وجود دارد از جمله ميتوان به رودخانه و سد گاران در محور اصلي مريوان به سقز، محوطهی جنگلي اطراف روستاي سياناو و تفرجگاه ملاقوبي در كنار سنندج- مريوان پشت روستاي هجرت اشاره نمود.
4- آبشارهاي فصلي
در مسير جاده مريوان به سقز آبشارهاي فصلي بانام قمچيان، كويله در نزديكي روستاهایی با همين نام قرار گرفته است كه در فصل بهار با زیبایی خود موجب جذب گردشگر در اين مسير ميشوند.
5- قلل معروف
به علت وجود ارتفاعات مهم در شهرستان مريوان هر ساله تعداد زيادي از كوهنوردها و دوستداران طبيعتگردي به قلل و دامنههاي كوههاي اين شهرستان صعود مينمايند كه ميتوان به قلهی سلطان اعزهتو در مسير مريوان به سقز، قلهی ميراجي نزديك روستاي ني، كوه قله برد نزديك روستاي چور، قلهی گاران در مسير مريوان به سقز اشاره نمود.
6- صنایعدستی و سوغات محلي
مهمترین محصولات صنایعدستی مريوان محصولات چوبي، گيوههاي محلي و شال دستباف است. همچنين عسل طبيعي سرشيو بهعنوان سوغات محلي مريوان در بازار شهر به گردشگران عرضه ميگردد.